Çevre Mühendisi ve Atık Yönetimi

“Çevre mühendisleri, üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olduktan sonra çeşitli alanlarda faaliyet gösterirler. Onların asıl görevi, çevreyi korumak ve temiz bir şekilde gelecek nesillere aktarmaktır. Resmi görevlerin yanı sıra, araştırmalar kapsamında da, yaşadıkları coğrafyadaki tüm çevresel unsurların denetlenmesine ve incelenmesine katkıda bulunabilirler. Çevre mühendisliği, dünyanın sürdürülebilirliği açısından çok önemli olan geniş bir hizmet yelpazesine sahiptir. Çevre mühendislerinin belirlediği standartlar, dünyanın geleceğini ve dolayısıyla insanların yaşam kalitesini doğrudan etkiler. Gürültü kirliliğinden içilebilir suya kadar pek çok alanda aktif olan çevre mühendisleri, son zamanlarda atık yönetimi konusunda da önemli roller üstlenmektedirler. Atık yönetimi yaparak, geri dönüşüm tesislerinin hem denetlenmesinde hem de tesisin kurulumundan işletilmesine kadar birçok alanda görev alırlar.

Son yıllarda dünya çapında yaygınlaşan geri dönüşüm uygulamaları, ülkemizde de son 10-15 yılda ivme kazanmıştır. Çevrenin korunması ve hammadde kaynaklarının daha uzun süre kullanılabilmesi açısından bu uygulamalar çok önemlidir. Ancak, farklı yöntemlerin ortaya çıkmasıyla, her zaman istenen sonuçlar alınamamakta ve standartlara uygun çalışmayan geri dönüşüm tesisleri, kaliteli hammadde sağlama ve çevrenin korunması konusunda yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, çevre mühendisleri, tesisin kuruluş aşamasında yer alarak ve çevresel koşulları göz önünde bulundurarak, atık işleme süreçlerine müdahale etmektedirler.

Geri dönüşüm tesisleri, ihaleler kapsamında belediyeler ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yönetmelikleri doğrultusunda faaliyet gösterir. Çevre mühendislerinin kontrolünde, tesislerin nasıl kurulacağı ve hangi makinelerle donatılacağı belirlendiğinde, daha iyi sonuçlar elde edilir. Her coğrafi bölge, kendi ihtiyaçlarına uygun geri dönüşüm tesislerine sahip olmalıdır. Örneğin, bir kağıt fabrikasının bulunduğu yerde, kağıt üzerine çalışan bir geri dönüşüm tesisi daha etkili olacaktır. Çevre mühendisleri, yerel toprak, su ve hava koşullarını dikkate alarak, geri dönüşüm tesislerinin nerelere kurulacağı, büyüklüğü ve hangi alanlarda faaliyet göstereceğini belirlemelidir. Çevre mühendisleri, atık yönetimi konusunda belirleyici ve yönlendirici roller üstlenirler.

Atık yönetimi sürecinde çevre mühendisleri, ilk olarak çevrede bulunan atıkları tanımlamalı ve araştırmalıdır. Her bölgenin kendine özgü atık yapısı vardır. Endüstriyel tesislerin işlediği maddeler ve yerel halkın tüketim alışkanlıkları, atık türünü belirler. Çevre mühendisi, bu bilgiler ışığında hangi tür geri dönüşüm tesisinin kurulacağını belirleyebilir. Ayrıca, atıkların ayrıştırılması sürecinde de önemli bir rol oynarlar, çünkü atıkların sınıflandırılması, kaliteli hammadde elde etmek ve tesisin enerji tüketimini azaltmak için kritiktir. Kaliteli ayrışma, daha verimli geri dönüşüm ve enerji tasarrufu sağlar. Bu süreçlerde, tecrübeli ve bilimsel ölçütlerle hareket eden bir çevre mühendisi kritik öneme sahiptir.

Çevre mühendisleri, geri dönüşüm tesislerinde çalışmanın yanı sıra, çeşitli kurumlar ve akademik çevrelerde de faaliyet gösterir. Toplumu atık yönetimi konusunda bilinçlendirmek, geri dönüşüm faaliyetlerinin başarısı için hayati önem taşır. İnsanlar bilinçlendirilmeden, geri dönüşüm faaliyetleri istenen sonuçları vermez. Çevre mühendisleri, belediyeler ve akademik çevrelerde plan ve projeler geliştirerek, çevre kirliliğini önlemek için endüstri firmalarıyla iş birliği yapabilir. Ayrıca, çevre mühendisleri, geri dönüşüm faaliyetlerine katılan tüm personelin, yöneticiler de dahil olmak üzere, bilinçlendirilmesinden sorumludur. Geri dönüşüm faaliyetleri, hassasiyet gerektiren ve belirli kurallara sahip işlerdir. Bu nedenle, tesis personelinin bilinçli ve yetkin olması çok önemlidir.

Tehlikeli atıklar, tıbbi atıklar ve radyoaktif atıklar, hem çevre hem de insan sağlığı için büyük tehditlerdir. Bu atıklar, toprak, su ve hava kirliliğine neden olur ve insan sağlığı üzerinde ciddi etkileri olabilir. Tehlikeli atıklar, geri dönüşüm tesislerinde özenle ele alınmalı ve kanunlar çerçevesinde bertaraf edilmelidir. Çevre mühendisleri, geri dönüşüm tesislerine gelen atıkları denetlemeli, tehlikeli unsurları ayrıştırmalı ve uygun bertaraf yöntemleri uygulamalıdır. Özellikle elektronik atık grupları ve tıbbi atıklar, dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır. Bu atıkların özel taşıma kapları ile tesislere getirilmesi ve ayrıştırıldıktan sonra diğer geri dönüşüm işlemleri için uygun tesislere gönderilmesi gerekir. Atıkların nitelikli bir şekilde denetlenmesi, çevre mühendisinin görevidir.”