Hurda Lastik Geri Dönüşüm İşlemleri

Teknolojinin gelişimine bağlı olarak birçok sektör ciddi anlamda satışlar yapmakta ve yeni ürünlerin çıkışıyla birlikte de eski ürünler atık durumuna düşmektedirler. Bununla birlikte günlük hayatta kullanılan ve bir ömrü olduğu için miadını dolduran birçok ürün de zaman içinde çöp durumuna düşmektedir. Bu durumda bu ürünler ya çöpe atılmakta ya da geri dönüşüme gitmektedir. Çöp olarak atılan ürünler konusunda çok hassas davranmak gerekmektedir zira tabiata bırakılan her ürünün birtakım yan etkileri ve zararları vardır. Bu zararlardan bazıları tabiat için geçerli iken bazıları da insan sağlığı için geçerlidir. Bu tip zararlı olan ürünlerin başında gelen araç lastikleri de mutlaka geri dönüşüme gitmesi gereken atıklardandır. Çünkü hurda lastik geri dönüşüm görmez ise tabiatta bulunan suyu, havayı ve toprağı kirletebilmektedir.

Araç lastiklerinin bir ömrü vardır ve genellikle dört yıl aralıklarla değiştirilmesi gerekmektedir. Yıpranmasa bile lastik özelliğini kaybedeceği için mutlaka araç lastikleri yaz ve kış olarak değişime uğrar. Bu durumda kullanılamayacak kadar kötü durumdaki lastikler atık olarak değerlendirilmelidir. Aksi takdirde lastiklerin içinde bulunan etken maddeler ile bu lastikler çevreye çok büyük zararlar vermektedirler. Lastikleri çöpe atmak yerine yakmak da çok tehlikelidir zira lastik yandığında içinde bulunan gazlar tabiata salınır ve insan sağlığı ile birlikte tabiata da çok zararlıdır. Bu hurda lastik geri dönüşüm görmesi ile birlikte bu sorun ortadan kalkmış olacaktır.

Araç lastiklerini geri dönüşüm görmesi için yapılması gereken ilk işlem bu lastiklerin toplanıp bir geri dönüşüm tesissine gönderilmesidir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta her geri dönüşüm tesisinde araç lastikleri işlem görmez. Çünkü araç lastiklerinin geri dönüşüm için özel bir geri dönüşüm hattına ihtiyacı vardır. Her materyal kendine has yapısı ile geri dönüşüm görmek durumundadır. Çünkü materyallerin içindeki maddeler ve objelerin yapısı geri dönüşüm sürecini çok fazla etkilemektedir. Bunun önüne geçmek için ise her materyalin kendi yapısına uygun bir makine ile geri dönüşüm işlemi görmesi gerekir. Lastik firmalarından, çöplerden ve otomotiv sanayiinden toplanan hurda lastik geri dönüşüm için tesise getirilir.

Tesiste ise bu lastiklerin işlem görmesi için özel olarak imal edilen geri dönüşüm makineleri devreye girer. Bunun neticesinde ömrü tamamlanmış veya deforme olmuş lastikler yeniden kullanım alanı ve olanağı bulmuş olur. Araç lastikleri, içinde üç farklı madde barındırmaktadır ki bunlar kauçuk, çelik tel ve kord bezidir. Bu üç unsur da çok farklı kullanım alanı bulunan hammaddelerdir. Hurda lastik geri dönüşüm işinin en güzel tarafı ise bu üç maddenin de tamamen yani yüzde yüz oranında geri dönüşüm imkânı bulunmasıdır. Birçok materyali bu derece tamamen yeniden kazanmak mümkün değildir ki bu açılardan araç lastikleri geri dönüşüm firmaları tarafından da çok talep edilmektedir.

Araç lastiklerinin geri dönüşümü sırasında en çok ortaya çıkan madde araç lastiklerinin asıl imal maddesidir. Kauçuk çok yüksek oranda esne olan ve bir o kadar da dayanıklılığı bulunan bir maddedir. Lastik geri dönüşüm işlemine girdiğinde makineler tarafından granül hale getirilmektedir. Bu küçük granül kauçuk parçaları çok fazla kullanım alanı bulan yapı unsurudur. Hurda lastik geri dönüşüm işleminde istenen ebatlarda granül elde etmek mümkündür ve elde edilen parçalar spor sahalarında kullanılır. Tartan pist denen spor sahalarında bu kauçuk türü madde kullanılır. Aynı şekilde spor amaçlı yapılan yürüyüş ve koşu parkurlarında da geri dönüşüm ile elde edilen kauçuk granüller kullanılmaktadır. Yumuşak ve esnek yapısı sayesinde çocuk parklarında da kullanılan bu unsur çok güzel zeminlerin inşa edilmesine müsaade etmektedir.

Araç lastiklerinin içinde bulunan tel parçaları da mutlaka ayrıştırmaya uğraması gereken unsurlardır. Eğer tel unsuru geri dönüşüme girer ve istenen oranda ayrıştırılmaz ise geri dönüşüm sırasında büyük sorunlar ortaya çıkar. Özellikle traktör lastiği, kamyon lastiği gibi büyük ebatlı lastiklerde çekme teli çok büyük miktarlarda vardır ve mutlaka ayrı bir unsur olarak lastikten ve kauçuktan ayrılmalıdır. Bunun için öncelikle parçalama ve kırma yapılması gerekmektedir. Kırma ve parçalama makinelerinde küçük parçalara ayrılan lastik içinde bulunan metal unsurlar ve teller mıknatıslar ile çekilir ve kauçuk kısımdan kolayca ayrılır. Tel olan kısımlarda ise çekme işlemi de yapılabilmektedir. Hurda lastik geri dönüşüm işleminde bu aşamadan sonra ise araç lastiklerinin içinde bulunan kord bezinin ayrışması gerekmektedir. Bu işlem için araç lastiği kord bezi alma ünitesi denen bir makineye girer. Burada araç lastiğinin içinde bulunan kord bezi ayrı bir geri dönüşüm elemanı olarak ayrıştırmaya uğrar. Tüm bu işlemler neticesinde elde edilen küçük parçalı granül ürünler bir elek yordamıyla ebatlarına göre ayrıştırılır. Hurda lastik geri dönüşüm tüm bu işlemler neticesinde yeniden kullanım olanağı kazanır ve çok farklı ürün gruplarında ikincil hammadde olarak değerlendirilir.